25 Mayıs 2008 Pazar

Güneydoğu Anadolu'da KÖY-KENT projesi




Kırsal alanda yaşayanların yaşam standartlarını yükseltmeyi, kırsal yerleşim alanlarının birer cazibe merkezi haline getirilerek nüfusun bu alanlarda tutulmasını sağlamayı ve daha üretken bir kırsal topluluğun yaratılmasını amaçlayan Köy-Kent Projesi çerçevesinde yürütülen faaliyetlere devam ediliyor.

Köy-Kent Projesi Başbakanlık tarafından, Van İli Özalp İlçesi'ne bağlı Dorutay Köyü ve çevresindeki 13 köyde uygulanmak üzere programlanmış; GAP Bölgesi dışında olmakla birlikte GAP İdaresi'nin de teknik desteği istenmiştir.



Köy-Kent Projesi 1970'li yılların sonunda bugün uygulanmakta olduğu alanda denenmiş; ve o denemeden günümüze Dorutay Köyü çevresindeki köylerde oldukça gelişmiş bir ulaşım ağı, bir bölümü atıl kalmış okul, sağlık ocağı vb. donatım tesisleri ile işlemez vaziyette sulama göletleri, Dönerdere Köyü'nde hayatta kalma mücadelesi veren bir kooperatif ve mandıra tesisi kalmış bulunmaktadır.

Proje sürdürülebilir insani kalkınma prensipleri çerçevesinde yeniden ele alınırken bölgede hiyerarşik bir yerleşim düzeninin planlanması ve yerleşimler arasında fonksiyonel ilişkiler kurulması gereği vurgulanmıştır. Bu amaçla Köy-Kent’in, çevresinde hizmet vereceği küme köyler ve bağlı bulunduğu ilçe merkezi ile birlikte düşünülmesi ve bunlar arasında hiyerarşik ilişkilerin uygulamalara yansıtılması gerekmektedir. Örneğin; Köy-Kent'te yapılacak her türlü tesis için küme köylerde bir uç hizmet biriminin (gerekirse seyyar) olarak programlanması, aynı sektörde ilçede de daha üst kademe hizmet biriminin oluşturulması ve desteklenmesi önerilmiştir.

Projeye destek çalışmaları çerçevesinde, GAP İdaresi uzmanlarından oluşan 6 kişilik bir ekip 25-27 Eylül 2000 tarihlerinde Van, Özalp, Dorutay Köyü ve çevresindeki köylerde bir inceleme gezisi gerçekleştirmiştir. Van ve Özalp'te ilgili kuruluş yetkilileri ile toplantılar yapılarak projenin sosyal, ekonomik ve mekansal bileşenlerden oluşan kapsamlı içeriği irdelenmiştir. Arazide yapılan incelemede ise proje kapsamındaki köylerin sosyo-ekonomik yapısının ortaya konulması; halkın sorunlarının, beklenti, ihtiyaç ve katılım potansiyellerinin belirlenmesi ve katılımcı bir proje uygulaması için daha ayrıntılı çalışmalara ön hazırlık yapılması amaçlanmıştır.

Bu amaçla bir görüşme formu geliştirilmiş ve GAP İdaresi Bölge Müdürlüğü eliyle 2000 yılı Ekim ayının ilk haftasında köy bazında doldurulmuştur. Bu formların dökümü ve değerlendirmesi yapılmış olup Köy-Kent uygulaması için seçilmiş olan bölgenin mevcut agro-ekonomik yapısı ve potansiyelleri ile önerilecek entegre kırsal kalkınma programlarının temellerini belirleyen bir rapor halinde derlenmiştir. Bu raporda çalışma alanındaki acil sorunların çözümü ve proje uygulaması için gerekli fiziki altyapı temini, donatım tesisleri ıslahı, mera ve sulama tesisleri ıslahı ile tarımsal destekler de dahil olmak üzere yapılması gerekli işlemler ve öncelikler belirlenmiştir.

Hiç yorum yok: